Đây là một trong những bộ truyện trinh thám cổ đại trong lịch sử đọc sách mà Biển vô cùng yêu thích, đợi sách được bán như thể đợi người thương lâu ngày tái ngộ, đọc từng câu chữ mà có cảm giác như đang trò chuyện với những đối tượng hết sức thú vị. Thích như vậy, thương như vậy mà hai năm sau khi cuốn Trâm 4 được bán, Biển mới nghĩ đến việc viết review cho Trâm!
~ TRÂM 1 – NỮ HOẠN QUAN ~
Hoàng Tử Hà được mệnh danh là thần thám quận Thục, năm 12 tuổi đã giúp cha là Hoàng sứ quân phá án. Gia đình cô nhận nuôi một cậu bé mồ côi ham học – Vũ Tuyên – là mối tình đầu thanh mai trúc mã của Tử Hà. Ngỡ rằng cảnh xuân tươi đẹp, dòng đời thênh thang, năm cô 17 tuổi, chỉ sau một đêm, cả nhà cô bị đầu độc chết, Vũ Tuyên dâng thư tố cáo Tử Hà khiến cô rơi vào khốn cảnh bị truy nã. Để tìm đường sống, cô vượt ngàn dặm đến kinh thành, tình cờ trốn vào cỗ xe của Quỳ vương Lý Thư Bạch. Tuy mới buổi đầu gặp gỡ, lại ở thế yếu nhưng Hoàng Tử Hà đã đạt được thỏa thuận với Lý Thư Bạch: ở lại làm hoạn quan nhỏ bé dưới trướng của y, đồng thời tìm cách rửa sạch mối oan khuất tày đình cho bản thân, để gia đình nàng được ngậm cười nơi chín suối.
Quyển 1 có đề cập đến cả việc tuyển vương phi cho Lý Thư Bạch, dính líu đến Hoàng Hậu đương triều, các tài nữ trong Vân Thiều Lục Nữ… Những sự kiện quá khứ và tương lai đan xen lẫn nhau vừa gợi lên những ký ức của nhân vật vừa góp phần giải thích cho nội dung truyện. Ngay trong quyển 1, độc giả sẽ hiểu vì sao bộ truyện được đặt tên là Trâm: nữ thần thám Hoàng Tử Hà mỗi khi nghĩ ngợi manh mối phá án thường có thói quen rút cây trâm trên tóc để vạch vạch xuống bất kỳ mặt phẳng nào trước mặt nàng, Lý Thư Bạch rất không hài lòng với thói quen này của nàng vì y cho rằng trâm đã vạch lung tung rồi cài lên tóc thì mất vệ sinh! Tuy là quan hệ chủ – tớ nhưng hai nhân vật chính luôn hiểu ý nhau và hợp tác ăn ý khi phá án.
~ TRÂM 2 – KẺ YỂU MỆNH ~
Hoàng Tử Hà, Lý Thư Bạch, Chu Tử Tần cùng lên chùa Tiến Phúc để cầu phước, phóng sinh cá. Trời giáng sấm sét xảy ra chết người, người chết thuộc phủ Đồng Xương công chúa nên Tử Hà – dưới thân phận hoạn quan thuộc phủ Quỳ vương – chịu trách nhiệm tra án. Bôn ba chốn kinh thành, Hoàng Tử Hà lại chạm mặt mối tình đầu Vũ Tuyên, hiện đã trở thành Học chính, chịu trách nhiệm giảng dạy cho công chúa. Vương Uẩn thuộc Vương lang gia – một gia tộc lớn mạnh chi phối mọi sự vụ trong cung – lại chính là hôn phu đã được hứa hôn cho Hoàng Tử Hà từ khi nàng 14 tuổi. Vương Uẩn là thống lĩnh trong quân đội nhưng không phải hạng bỉ phu thô lỗ mà trái lại luôn nhẹ nhàng lịch thiệp, nụ cười ấm áp như gió xuân (nghĩ là đã muốn chiêm ngưỡng rồi!). Nam nhân này không bị đánh lừa bởi vỏ bọc hoạn quan của Tử Hà, thường xuyên tìm cách tiếp cận nhưng tử tế không vạch trần thân phận nàng. Vụ án tưởng như chỉ dính líu đến phủ Đồng Xương công chúa nhưng càng điều tra càng thấy liên hệ rất rộng, vô số sự kiện bí ẩn và đau lòng bị che giấu. Được sự hậu thuẫn đắc lực của Quỳ vương Lý Thư Bạch, sự hợp tác quái chiêu của Chu Tử Tần, Hoàng Tử Hà lại cực lực điều tra về những sự kiện rối rắm đã xảy ra.
~ TRÂM 3 – TÌNH LANG HỜ ~
Sau khoảng một năm quen nhau, cùng chung vai phá giải những vụ án hóc búa, Lý Thư Bạch giữ lời hứa cùng Hoàng Tử Hoàng về đất Thục để lật lại vụ án mạng của gia đình Tử Hà, giải mối oan tày đình cho nàng. Chu Tử Tần lúc này đã trở thành bổ đầu quận Thúc nhưng gã vẫn thích công việc ngỗ tác (khám nghiệm tử thi) nên đã lôi kéo Tử Hà cùng điều tra vụ tự tử của cô em út trong Vân Thiều Lục Nữ. Khi nàng cùng Lý Thư Bạch đang xem một buổi diễn vũ điệu múa kiếm, thêm một án mạng nữa xảy ra. Những vụ án rối rắm đan xen lẫn nhau không làm Tử Hà chùn bước, ngược lại nàng càng nỗ lực tìm hiểu, cố kiềm nén nỗi đau khi nhớ về gia đình để sớm ngày phá án, minh oan cho bản thân. Quỳ vương Lý Thư Bạch thân phận cao quý, mắc bệnh ưa sạch sẽ nhưng không ngại thức khuya dậy sớm giúp đỡ Hoàng Tử Hà, cơm bưng nước rót cho nàng – vốn đang đóng giả hoạn quan hạng bét dưới trướng của y, thậm chí y còn vì nàng mà đi đào tử thi! Rốt cuộc thì hung thủ đã sát hại cả nhà Tử Hà là ai, hận thù phải sâu bao nhiêu mà hung thủ ấy đan tâm đẩy nàng vào cảnh vạn kiếp bất phục như vậy?
~ TRÂM 4 – CHIM LIỀN CÁNH ~
Sau khi vụ án thảm sát cả nhà được làm sáng tỏ, Hoàng Tử Hà được giải oan, không cần cải trang hoạn quan dưới trướng Lý Thư Bạch mà trở lại làm nữ thần thám quận Thục. Tuy rất kín đáo trước mắt người ngoài nhưng cả nàng và y đều đã hiểu rõ tình cảm dành cho đối phương. Đã thực hiện lời hứa với Tử Hà xong, Lý Thư Bạch dặn nàng ở lại Thục chờ y, định một mình quay về kinh thành, lao vào hiểm cảnh sóng to gió lớn để vạch trần những bí ẩn đã theo bước y suốt từ năm 17 tuổi. Y đi rồi, Hoàng Tử Hà mới biết chuyến này ly biệt khó có khả năng gặp lại. Nàng không do dự đưa ra quyết định trọng đại của đời mình…
Vốn có thâm niên đọc truyện chưởng, truyện kiếm hiệp kỳ tình, những năm gần đây Biển luôn do dự, có phần chán nản khi đọc truyện kiếm hiệp, vì ngay cả Kim Dung và Cổ Long cũng xây dựng hình tượng những nhân vật nữ quá lệ thuộc vào nam nhân, còn những cô không lệ thuộc nam nhân thì tình cách rất kỳ quái, vì hận tình lang mà không ngại hại người vô tội. Do đó, thấy quyển “Trâm – Nữ hoạn quan” xuất hiện đã lâu nhưng Biển không đụng đến vì nhìn bìa sách thì ngỡ nó thuộc thể loại cung đấu, cổ đại, ngược luyến tàn tâm! Ngày đẹp trời nọ, Biển tình cờ đọc online những dòng giới thiệu của Trâm 1, rồi đọc tiếp những chương đầu. Sau đó Biển không ngần ngại hốt luôn sách giấy của Trâm 1&2, và bắt đầu chuỗi ngày mòn mỏi trông đợi Trâm 3&4 được phát hành. Đến nay, Biển chưa từng tìm được bộ trinh thám cổ đại nào hay như Trâm. Bộ “Liên Hoa Lâu” của tác giả Đằng Bình có thể miễn cưỡng so bì với Trâm, nhưng LHL có hint đam mỹ mơ hồ và ngược tâm khá nhiều, lúc đọc thì tâm trạng không thoải mái.